1. Vì sao nhiều người quan tâm đến việc học marketing?
Trong những năm gần đây, học marketing trở thành lựa chọn phổ biến của rất nhiều bạn trẻ – từ học sinh cấp 3 chọn ngành đại học đến những người đã đi làm muốn chuyển nghề. Lý do khá dễ hiểu: marketing được nhìn nhận là một công việc sáng tạo, năng động, linh hoạt, không gò bó.
Trên mạng xã hội, các chủ đề về marketing, quảng cáo, truyền thông, content... luôn nhận được sự quan tâm đông đảo. Các sản phẩm marketing như viral video, chiến dịch truyền thông dịp lễ, các trend thương hiệu... thường xuyên gây bão mạng, tạo cảm giác ngành nghề này rất “cool”, thời thượng, đáng mơ ước.
Nhiều bạn trẻ thuộc thế hệ Gen Z chọn marketing vì muốn làm việc “thú vị”, được sáng tạo mỗi ngày. Thậm chí không ít người thuộc thế hệ 8x, 9x cũng đang học lại marketig để chuyển hướng sự nghiệp vì nghĩ rằng ngành này đang “hot” và dễ thở hơn những ngành khác.
Tuy nhiên, có nên học marketing hay không không chỉ nên dựa vào cảm tính, mà cần nhìn thẳng vào thực tế thị trường lao động và bản chất công việc.
2. Thực tế ngành marketing: Không màu hồng như bạn nghĩ
Dù nhìn từ bên ngoài có vẻ hấp dẫn, nhưng thực tế ngành marketing không phải lúc nào cũng sáng tạo và hào nhoáng như bạntưởng.
- Sự cạnh tranh khốc liệt: Thị trường lao động ngành marketing đang trong tình trạng dư thừa. Số lượng agency, freelance, các nhóm làm dịch vụ marketing mọc lên như nấm. Điều này tạo ra tình trạg phá giá, chất lượng dịch vụ giảm, nhiều người làm marketing rơi vào cảnh “chạy KPI mệt nghỉ” mà thu nhập không như mong muốn.
- Sáng tạo chỉ là một phần rất nhỏ: Sự thật là phần lớn công việc của marketer nằm ở thực thi, tối ưu, báo cáo, lập kế hoạch – chứ không phải ngày nào cũng “vẽ ý tưởng” hay “bùng nổ sáng tạo”. Ở các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), công viiệc lặp lại mỗi ngày như:
a. Viết nội dung cho website/blog.
b. Chăm sóc khách hàng trên sàn thương mại điện tử
c. Tối ưu quảng cáo chạy Facebook/Google.
d. Đăng bài lên mạng xã hội
- Tỷ lệ đào thải rất cao: Vì ai cũng nghĩ “marketing dễ làm, chỉ cần sáng tạo”, nên nhiều người theo học nhưng không đủ kỹ năng làm việc thực tế. Những người thiếu tư duy hệ thống, thiếu kỹ năng phân tích số liệu, không theo kịp công nghệ mới dễ bị đào thải sau 1–2 năm.
- Câu chuyện "đẹp lung linh" nhưng chỉ là phần nổi: Những thứ lung linh bạn thấy, những chiến dịch marketing sáng tạo, thú vị chỉ là phần nổi mà nhiều người nhìn thấy. Nhưng ngoài kia, có hàng ngàn doanh nghiệp đang triển khai marketing và chỉ một số ít trong số đó là nhận được sự đón nhận từ cộng đồng.
3. Từ góc nhìn nền kinh tế: Có nên học marketing ở thời điểm hiện tại?
Nếu đặt câu hỏi “có nên học marketing hay không?”, bạn cần nhìn rộng hơn ở góc độ xu hướng kinh tế và cấu trúc lao động.
- Giai đoạn 2005–2010 là thời kỳ các ngành công nghệ, kỹ thuật, sản xuất lên ngôi. Khi đó, nhân lực nhóm ngành kinh tế, marketing còn thiếu.
- Tuy nhiên, từ 2010 đến nay, rất nhiều người trẻ đổ xô vào nhóm ngàh kinh tế, đặc biệt là marketing, truyền thông, quản trị kinh doanh… dẫn tới tình trạng dư thừa nghiêm trọng.
- Trong khi đó, các ngành công nghệ, sản xuất, kỹ thuật vẫn đang khát nhân lực, đóng vai trò trụ cột phát triển bền vững cho nền kinh tế.
Hiện nay, với sự phổ cập của internet, mạng xã hội, sàn thương mại điện tử, bất cứ ai cũng có thể tự bán hàng và làm “marketing cơ bản” cho sản phẩm của mình, mà không cần thuê agency hay marketer chuyên nghiệp.
Điều này đặt ra yêu cầu mới cho người làm marketing: Phải thực sự hiểu sâu về chiến lược, hành vi người tiêu dùng, công nghệ mới, dữ liệu lớn (data), khả năng tích hợp đa kênh, chứ không chỉ biết “làm content” hay “chạy ads” như vài năm trước.
4. Vậy, ai nên học marketing?
Nếu bạn đang phân vân nên học marketing hay không, hãy tự hỏi:
- Bạn có phải là người thích phân tích, thích tìm hiểu hành vi khách hàng, thích làm việc với số liệu và hệ thống?
- Bạn có đủ kiên trì để làm những công việc lặp lại, chỉnh sửa từng chút một để tối ưu kết quả?
- Bạn có sẵn sàng cập nhật công nghệ và liên tục học hỏi?
- Chấp nhận sự đào thải liên tụcc
- Chương trình học chung chung mà công việc thực tế thì khác xa
Nếu đọc tới đây mà bạn vẫn muốn học marketing thì bạn cứ theo đổi ước mơ của mình nhưng hãy xác định đây là ngành có yêu cầu rất cao về tính kỷ luật, tư duy logic và khả năng thích nghi, chứ không chỉ đơn thuần là “sáng tạo”.
5. Kết luận cá nhân mình về việc “có nên học marketing trong giai đoạn 2025-2030” không?
Là một người đã làm trong ngành marketing gần 10 năm, bắt đầu từ năm 2016, mình nghĩ mình đủ trải nghiệm để chia sẻ một cách thực tế rằng: marketing không hề màu hồng như nhiều bạn trẻ vẫn đang tưởng tượng. Ngành này hấp dẫn ở bề nổi, nhưng phía sau là rất nhiều áp lực, va chạm, và cả sự đào thải gay gắt.
Một điều mình nhận thấy rất rõ là: việc học marketing ở Việt Nam hiện tại vẫn còn khá chung chung, thiên về lý thuyết nhiều hơn thực hành. Chươg trình học chủ yếu xoay quanh quản trị marketing, chiến lược marketing, quản trị nhân sự… nhưng thực tế khi đi làm thì lại rất khác. Công việc lại đòi hỏi bạn phải biết nhiều thứ như:
- Làm nội dung cho social, website
- Quản lý fanpage, chạy quảng cáo
- Hiểu cơ bản về thiết kế, thậm chí là chỉnh sửa hình ảnh
- Biết dùng các công cụ CMS, quản lý website
- Hiểu về hành vi người dùng, thị trường, data v.v.
Nghĩa là nếu bạn học mà không tự mày mò thêm thì rất dễ bị “lạc nhịp” khi ra trường.
Thêm một điểm nữa là: ngành marketing đang dư thừa lao động rất nhiều. Gần đây mình tuyển vị trí thực tập sinh content marketing – một vị trí không yêu cầu kinh nghiệm – mà đã nhận về hàng trăm hồ sơ, trong khi nhu cầu chỉ có 1 bạn. Mà công ty mình không quá lớn hay nổi tiếng trong ngành. Điều này cho thấy lượng người đổ vào ngành rất đông, nhưng số cơ hội thì không tăng tương ứng.
Cuối cùng, đây là ngành có tính đào thải cực kỳ cao. Mình từng chứng kiến không ít bạn mới vào được vài tháng đã rời đi vì không chịu được áp lực, hoặc bị cắt giảm khi công ty gặp khó khăn. Nói thẳng ra, khi doanh nghiệp phải thắt chặt chi phí thì phòng marketing thường là bộ phận bị "trảm" đầu tiên, chứ không phải phòng kinh doanh, sản xuất hay nhân sự.
Vậy nên, nếu bạn hỏi mình “có nên học marketing trong giai đoạn 2025–2030 không?”, thì câu trả lời là 30% nên học, 70% không nên học marketing nhé
Chỉ nên học khi bạn thật sự hiểu rõ ngành, có sự chuẩn bị, và xác định rõ mình học để làm gì, làm mảng nào.
Còn nếu bạn chỉ học vì thấy ngành "hot", thấy người ta làm vui vẻ, sáng tạo… thì rất có thể bạn sẽ vỡ mộng chỉ sau vài tháng làm việc thực tế.
6. Một số quan điểm sai lầm về marketing mà những người đang muốn học marketing cần biết
Trước khi quyết định có nên học marketing hay không, bạn cần hiểu rõ bản chất thật sự của ngành này – không phải qua những gì hào nhoáng trên mạng xã hội hay phim ảnh. Dưới đây là một số hiểu lầm phổ biến mà rất nhiều bạn trẻ mắc phải khi tìm hiểu về marketing:
"Marketing là phải sáng tạo"
Đúng là marketing có yếu tố sáng tạo, nhưng đó chỉ là một phần nhỏ. Không phải ai làm marketing cũng là người nghĩ ra slogan hay, làm video viral hay thiết kế hình ảnh đẹp. Phần lớn công việc marketing xoay quanh việc nghiên cứu, phân tích, tối ưu, lên kế hoạch, đo lường dữ liệu, theo dõi hiệu quả, và làm những việc rất “khô” chứ không lấp lánh như bạn nghĩ. Nếu bạn không giỏi sáng tạo, nhưng kiên nhẫn, giỏi phân tích hoặc có đầu óc tổ chức – bạn vẫn có chỗ đứng trong ngành này.
"Marketing là quảng cáo"
Đây là một trong những quan điểm sai lầm phổ biến nhất. Nhiều người cho rằng làm marketing là chạy quảng cáo Facebook, Tiktok, Google, hay đăng bài lên fanpage. Nhưng thực ra, quảng cáo chỉ là phần “ngọn” – là công cụ để truyền thông những gì đã được lên chiến lược từ trước. Phần “gốc” của marketing mới là quan trọng: nghiên cứu thị trường, định vị sản phẩm, hiểu hành vi khách hàng, xây dựng chiến lược giá, phân phối, nội dung, đo lường hiệu quả chiến dịch... Tất cả những thứ này đòi hỏi kiến thức tổng hợp và kỹ năng thực thi rất đa dạng.
"Người hướng nội khó làm marketing"
Rất nhiều bạn nghĩ marketing là nghề dành cho người hướng ngoại – phải năng động, hoạt bát, thích nói chuyện và giao tiếp. Nhưng sự thật là ngành này có rất nhiều vị trí phù hợp cho người hướng nội. Ví dụ: viết content, làm SEO, tối ưu quảng cáo, làm báo cáo số liệu, quản trị hệ thống CRM, email marketing, lập kế hoạch, phân tích insight, dựng video hậu kỳ... Đây đều là những vị trí không đòi hỏi giao tiếp nhiều, nhưng rất quan trọng và cần sự tỉ mỉ, kiên nhẫn – những thế mạnh thường thấy ở người hướng nội.
